Uwierz, kliknij, strać – scamming w internecie
Bez internetu w XXI wieku żyć się właściwie nie da. Czytamy za jego pośrednictwem wiadomości, dokonujemy opłat, robimy zakupy, oglądamy filmy, słuchamy muzyki, załatwiamy urzędowe sprawy. Wydawałoby się, że przy takim rozpowszechnieniu technologii potrafimy z niej odpowiedzialnie korzystać, wciąż jednak zdarzają się sytuacje, że dajemy się nabierać oszustom lub ulegamy dezinformacji. Nie ma tygodnia, aby do sochaczewskiej Komendy Powiatowej Policji nie zgłaszali się mieszkańcy miasta i powiatu poszkodowani przez internetowych naciągaczy.
Oszuści wykorzystują przede wszystkim dwa sposoby, aby wyłudzić nasze dane lub pieniądze: granie na emocjach i niezwykle korzystne oferty sprzedaży różnych przedmiotów i usług.
Scam – oszustwa oparte na zaufaniu
Na sochaczewskich facebookowych grupach często pojawiają się linki do artykułów o emocjonalnych i sensacyjnych tytułach. Ostatnio była to historia o tym, że kierowca Porsche potrącił w Sochaczewie matkę z dzieckiem i uciekł. Taki tytuł w wielu osobach wywołuje chęć dowiedzenia się czegoś więcej, klikają więc w artykuł i są przenoszone na stronę wyglądającą łudząco podobnie do znanych serwisów informacyjnych. Już na tym etapie warto zwrócić uwagę na adres strony, który wyświetla się pod linkiem. Na ogół są to nieznane nikomu witryny, o dziwnych i niespotykanych nazwach. Co dzieje się, gdy wejdziemy w link? Może pojawić się informacja o drastyczności materiału i żądanie potwierdzenia pełnoletności. W tym celu użytkownik ma wpisać swój login i hasło do konta na Facebooku. W tym momencie oszuści dostają dostęp do naszego konta, z którego mogą rozsyłać linki do fałszywych stron i prośby o wygenerowanie i przesłanie kodu blik, za pomocą którego wyjmą pieniądze z konta bliskiej nam osoby. Jak podkreśla Agnieszka Dzik, oficer prasowy KPP Sochaczew, jest kilka sygnałów ostrzegawczych – przede wszystkie jeśli rzeczywiście doszłoby do takiej tragedii, pisałyby o niej wszystkie sochaczewskie media, a zapewne i ogólnopolskie, tymczasem nie ma żadnych innych informacji na ten temat. Po drugie - nie klikajmy nigdy w niezaufane, nieznane i dziwnie wyglądające adresy stron. Po trzecie weryfikujmy informacje, sprawdzajmy ich prawdziwość w znanych nam źródłach. Dobrym zabezpieczeniem jest włączenie dwuetapowej weryfikacji na Facebooku, to uchroni nas przed możliwością zalogowania się na nasze konto przez oszustów.
Opisany wyżej sposób wyłudzania danych (czyli po zdobyciu naszego zaufania) nosi nazwę scammingu. W zakres tego pojęcia wchodzą wszystkie oszustwa internetowe bazujące na emocjach: informacje, że coś wygraliśmy (choć nie braliśmy udziału w żadnym konkursie), fałszywe maile z banku z prośbą o zmianę danych do logowania, prośby o wsparcie rodziny w potrzebie, gdzie należy przekazać pieniądze za pomocą karty kredytowej (podając oczywiście jej numer), niezwykle korzystne oferty zakupu przedmiotów.
Ekstra promocje nie istnieją
Na tę ostatnią rzecz bardzo mocno uczula Agnieszka Dzik, bo za chwilę wpadniemy w szał świątecznych zakupów. Dla oszustów to idealny moment na wzbogacenie się.
- Uważać muszą zarówno kupujący, jak i sprzedający. Pamiętajmy, że ekstra promocje nie istnieją. Jeśli ktoś oferuje markowy telefon za 1,5 tys. zł, a jego cena sklepowa jest pięciokrotnie wyższa, to kupującemu powinna zapalić się czerwona lampka. Korzystajmy tylko ze sprawdzonych sklepów, portali sprzedażowych, gdzie jest ochrona klienta. Jeśli sprzedający nakłania nas do transakcji poza portalem i tłumaczy to niechęcią płacenia prowizji od sprzedanego towaru, rezygnujmy z zakupów. Może to być próba oszustwa. Po przelaniu środków na wskazane konto lub po podaniu sześciocyfrowego kodu do wypłaty środków z bankomatu kontakt ze sprzedającym prawdopodobnie się urwie. Zawsze warto dołożyć do zakupów i mieć pewność, że otrzymamy zamówiony towar – ostrzega Agnieszka Dzik.
Jak mówi nasza rozmówczyni, należy też bardzo uważać na linki do fałszywych stron łudząco podobnych do stron firm kurierskich. Oszuści wykorzystują je do wyłudzenia danych, na podstawie których będą mogli zaciągnąć pożyczkę lub wykonać transakcję kartą.
- Nikomu nie podawajmy kodu zabezpieczającego, który jest z tyłu karty płatniczej, a także loginu i hasła do konta bankowego. Należy wybierać tylko te platformy i sklepy, które cieszą się dobrymi opiniami klientów. Sklep internetowy, jak każda inna firma, musi posiadać numer telefonu, adres i dane rejestracyjne, np. numery NIP i REGON. Powinien być też zamieszczony nr KRS, który można zweryfikować online na stronach ceidg.gov.pl i ekrs.ms.gov.pl – podkreśla oficer prasowa KPP.
Łatwy zarobek przy niewielkiej inwestycji to mit
Często otrzymujemy również maile i informacje dotyczące możliwości szybkiego wzbogacenia się dzięki inwestycjom w kryptowaluty, akcje znanych firm czy złoto. Internauta zachęcony wizją łatwego zarobku nawiązuje kontakt z „brokerem”, który zachęca do założenia konta na platformie internetowej i zainstalowania oprogramowania, które ma mieć za zadanie tzw. „ułatwienie współpracy”.
- To oprogramowanie to nic innego, jak aplikacja dająca innej osobie zdalny dostęp do urządzenia, na którym zostało zainstalowane, np. do zawartości naszego telefonu. Osoby, które uwierzą „brokerowi” przelewają środki wierząc, że przynoszą one zysk. Przestępcy, aby się uwiarygodnić, przekazują na konto określoną kwotę z przelewów, które wykonują inne pokrzywdzone osoby – mówi Agnieszka Dzik.
Problem pojawia się, gdy ktoś chce odzyskać zainwestowane środki. Wtedy zaczyna się zwodzenie i tłumaczenie różnymi czynnikami, które uniemożliwiają wypłatę kapitału.
Często widzimy też oferty „chałupnictwa”, „lekkiej pracy przynoszącej duże zyski”, „możliwości dorobienia dla osób niemogących pracować na etacie”, albo otrzymujemy listy od prawników bardzo bogatych klientów, którzy przed śmiercią chcą nam podarować ogromną sumę pieniędzy. To także zwyczajne oszustwa.
Bywają jeszcze telefony „z banku”, kiedy konsultant informuje nas o problemach z kontem i prosi o zainstalowanie aplikacji poprzez którą uzyskuje dostęp do naszego konta bankowego, a następnie wykonuje przelewy. W takich przypadkach oszukane osoby wręcz widzą, jak znikają ich pieniądze. Nie zapominajmy o metodzie kradzieży „na wnuczka” czy „na policjanta”, gdzie, wprawdzie nie w internecie, ale również wykorzystując emocje, przestępcy usiłują nas okraść.
To tylko kilka z wielu pomysłów stosowanych przez oszustów, dlatego zawsze trzymajmy się kilku najważniejszych zasad: nigdy i nikomu nie podajemy haseł i loginu do konta bankowego, weryfikujemy informacje, zakupów dokonujemy w zaufanych sklepach, a robiąc je gdzieś pierwszy raz, sprawdzajmy legalność sklepu i opinie o nim, nie wierzmy w super promocje.
IG
