„Szczepionki chronią pokolenia” hasłem Europejskiego Tygodnia Szczepień 2024
W dniach 21 – 27 kwietnia obchodzimy Europejski Tydzień Szczepień 2024 (European Immunization Week, EIW). Inicjatywie patronuje Światowa Organizacja Zdrowia. Celem wydarzenia jest zwiększenie świadomości społecznej na temat szczepień oraz podkreślanie ich znaczenia w ochronie naszego zdrowia na każdym etapie życia. Globalne akcje szczepionek drugiej połowy XX wieku są jednym z największych osiągnięć ludzkości.
Szczepienia chronią nas na wiele sposobów:
- ratują życie,
- chronią przed chorobami zakaźnymi oraz ich powikłaniami,
- chronią przed chorobami nowotworowymi,
- ograniczają antybiotykooporność i zużycie antybiotyków.
W tym roku Światowy Tydzień Szczepień uczci 50. rocznicę Rozszerzonego Programu Szczepień (EPI) – uznając nasze wspólne wysiłki na rzecz ratowania i poprawy niezliczonej liczby istnień ludzkich przed chorobami, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, oraz wzywając kraje do zwiększenia inwestycji w programy szczepień w celu ochrony następnych pokoleń.
W ciągu zaledwie 5 dekad przeszliśmy ze świata, w którym śmierć dziecka była czymś, czego wielu rodziców obawiało się, do świata, w którym każde dziecko – jeśli zostanie zaszczepione – ma szansę przetrwać i rozwijać się.
Rozszerzony program szczepień (EPI) na początku swojego powstania w 1974 r. skupiał się na ochronie wszystkich dzieci przed 6 chorobami wieku dziecięcego, ale obecnie liczba ta wzrosła do 13 powszechnie zalecanych szczepionek przez całe życie i 17 dodatkowych szczepionek z zaleceniami zależnymi od kontekstu. Wraz z rozszerzeniem programu szczepień na całe życie nazywamy go obecnie Podstawowym Programem Szczepień.
W ciągu ostatnich kilku lat, w czasie pandemii, postęp w zakresie szczepień uległ zahamowaniu. Chociaż w 2022 r. na całym świecie zaszczepiono ponad 4 miliony dzieci więcej w porównaniu z 2021 r., nadal 20 milionów dzieci nie otrzymało co najmniej jednej szczepionki. Narastające konflikty, pogorszenie koniunktury gospodarczej i wzrost niechęci do szczepień to tylko niektóre z zagrożeń dla wysiłków mających na celu dotarcie do tych dzieci. W rezultacie na świecie obserwujemy nagłe epidemie błonicy i odry, które do tej pory mieliśmy prawie pod ręką. Chociaż globalny zasięg szczepień jest dobry – 4 na 5 dzieci jest w pełni objętych szczepionką – mamy więcej do zrobienia.
Możemy umożliwić każdemu skorzystanie z ratującej życie mocy szczepionek.
O szczepieniach powinni pamiętać nie tylko rodzice troszczący się o zdrowie swoich dzieci, ale również dorośli i osoby starsze, w zależności od uprawianego zawodu czy stylu życia. Szczepienia wymagają indywidualnego podejścia w każdym wieku, mamy coraz dokładniejszą wiedzą, która pozwala nam stosować profilaktykę za pomocą szczepień w różnych grupach ryzyka czy osób z chorobami przewlekłymi.
Szczepionki mogą odegrać kluczową rolę w utrzymaniu naszego zdrowia i zdrowia naszych bliskich. Podobnie jak zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, regularne badania kontrolne, szczepionki są filarem dobrego zdrowia.
Z każdym rokiem rośnie liczba dorosłych pacjentów z różnymi chorobami przewlekłymi. Nasze społeczeństwo się starzeje, przybywa osób chorujących na cukrzycę, choroby układu sercowo-naczyniowego, a przewlekłe choroby układu oddechowego, przewlekłe choroby wątroby lub nerek coraz częściej dotykają naszych bliskich. Szczepienia osób z chorobami przewlekłymi mogą przyczynić się do poprawy jakości ich życia, poprzez zapobiegnięcie chorobie zakaźnej oraz uniknięcie związanych z nią ciężkich powikłań, a w konsekwencji utrzymanie lepszego stanu zdrowia i większej aktywności życiowej.
Nowoczesna medycyna i ogromna wiedza na temat szczepień dorosłych pokazują, że są one tak samo ważnym elementem zdrowego stylu życia, jak dieta, regularny sen, ruch czy unikanie stresu. Do niedawna szczepienia dorosłych w świadomości społecznej dotyczyły głównie szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i szczepionki przeciw grypie. Ostatnie lata przyniosły wiele nowych możliwości ochrony, jak szczepienia przeciw krztuścowi, pneumokokom, COVID-19, półpaścowi czy syncytialnemu wirusowi brodawczaka (RSV).
Region Europejski WHO obchodzi Europejski Tydzień Szczepień, aby promować znaczenie szczepień w zapobieganiu chorobom zakaźnym i ochronie życia. Tegoroczna kampania ma na celu poprawę sprawiedliwego dostępu do szczepionek w ramach Europejskiego Programu Szczepień do 2030 roku i przeciwdziałanie skutkom spadku stanu zaszczepienia w rutynowych szczepieniach dzieci i młodzieży w związku z pandemią COVID-19.
WHO podkreśla jak ważne jest, aby informacje na temat szczepień i szczepionek czerpać z wiarygodnych źródeł, tj. od pracowników, ochrony zdrowia, lokalnych instytucji sanitarnych, instytucji ochrony zdrowia oraz członków sieci Vaccine Safety Net (polskim członkiem sieci VSN jest strona NIZP-PZH Szczepienia.info).
PSSE Sochaczew
Na podstawie:
https://www.who.int/campaigns/world-immunization-week/2024
